Bệnh TPD hay còn được gọi là bệnh mờ đục trắng gan trên tôm giống thẻ chân trắng. Từ tháng 3 năm 2020, bệnh TPD đã bắt đầu xuất hiện tại một số trại nuôi tôm giống thẻ chân trắng ở các tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây (Trung Quốc). Đến tháng 4 năm 2020, bệnh này đã lan ra các vùng nuôi tôm lớn hơn ở phía Bắc Trung Quốc thông qua vận chuyển các hậu ấu trùng tôm (PL).
Các hậu ấu trùng tôm từ 4 đến 7 ngày tuổi (PL4 – PL7) có khả năng bị lây nhiễm gây chết cao. Thông thường, tỷ lệ mắc bệnh có thể lên đến 60% vào ngày thứ hai sau khi đã bị nhiễm bệnh, và 90–100% vào ngày thứ ba.
1. Tác nhân gây bệnh TPD
Theo ZouY và cộng sự (2020), nguyên nhân gây bệnh được xác định là do 1 loài vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus (VP-JS20200428004-2). Tuy nhiên, loài Vibrio parahaemolyticus gây bệnh TPD khác với loài Vibrio parahaemolyticus gây bệnh hoại tử gan tụy cấp tính đã từng được công bố trước đây.
Kết quả nghiên cứu của Phòng Nghiên cứu ShrimpVet Việt Nam vào cuối tháng 8 và đầu tháng 9 năm 2023, đã phát hiện ra 5 chủng vi khuẩn có đặc điểm giống như của Vibrio parahaemolyticus từ mẫu tôm chết đột ngột ở môi trường nước ngọt, nghi ngờ có liên quan đến bệnh TPD ở các trại giống tôm tại Việt Nam. Các chủng này đã được kiểm tra và kết quả cho thấy âm tính với chủng Vibrio parahaemolyticus gây bệnh gan tụy cấp tính (Tran L và cộng sự, 2013; Han và cộng sự, 2015). Đáng chú ý, tất cả 5 chủng nghi ngờ gây bệnh TPD có độc lực cao hơn so với các chủng Vibrio harveyi (không gây phát sáng), Vibrio parahaemolyticus (không gây EMS/AHPND) và Vibrio parahaemolyticus gây AHPND.
Vi khuẩn VP- JS20200428004-2 nuôi cấy trên thạch TSA và TCBSCác chủng vi khuẩn nghi ngờ gây nên bệnh TPD thuộc loại Vibrio parahaemolyticus mới có độc lực cao hơn so với các chủng gây AHPND, dựa vào những kết luận của Phòng Nghiên cứu ShrimpVet.
2. Triệu chứng nhiễm bệnh TPD trên tôm
- Gan tụy trở nên nhợt nhạt hoặc không màu.
- Đường tiêu hóa trống rỗng.
- Cơ thể trong suốt, mờ đục.
- Ấu trùng giảm khả năng bơi lội, dễ bị chìm xuống đáy.
3. Biện pháp phòng trị bệnh TPD
Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị cụ thể đối với loại bệnh này. Tuy nhiên, tại Trung Quốc, một số người dân nhận thấy rằng việc sử dụng các chế phẩm vi sinh mật độ cao và xử lý nước trong bể nuôi bằng chất diệt khuẩn có thể làm giảm mức độ lây nhiễm bệnh mờ đục trên tôm.
Trong quá trình nuôi tôm, việc áp dụng các biện pháp phòng bệnh là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro và tỷ lệ nhiễm bệnh. Một trong những biện pháp quan trọng là duy trì môi trường ao nuôi sạch sẽ và tạo ra điều kiện sống thuận lợi cho tôm. Điều này có thể được thực hiện bằng cách kiểm soát chất lượng nước, loại bỏ các chất cặn, phân, và tăng cường tuần hoàn nước.
Ngoài ra, việc sử dụng các loại chế phẩm vi sinh có mật độ cao và hoạt lực tốt cũng có thể giúp giảm thiểu sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh trong môi trường ao nuôi. Các loại vi sinh vật có khả năng cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh, cũng như cải thiện chất lượng môi trường ao bằng cách phân hủy chất hữu cơ và loại bỏ chất độc hại.
Ngoài ra, việc kiểm soát mật độ tôm trong ao, cung cấp dinh dưỡng cân đối và đảm bảo tôm có sức đề kháng tốt cũng là những biện pháp quan trọng để ngăn chặn sự phát triển và lây lan của bệnh TPD trong quá trình nuôi tôm.
